Powiększona prostata: przyczyny, objawy, leczenie

Powiększona prostata budzi niepokój, a przecież rozrost gruczołu krokowego jest procesem łagodnym, a komórki gruczolaka nie mają cech nowotworu złośliwego. Zmiany są zależne od przemian hormonalnych, które zachodzą w organizmie starzejącego się mężczyzny. Jakie są objawy powiększonej prostaty?

Spis treści

1. Powiększona prostata - łagodny rozrost czy nowotwór?
2. Łagodny rozrost prostaty - skutki
3. Powiększona prostata a seks
4. Powiększona prostata - objawy
5. Powiększona prostata - badania
6. Powiększona prostata - łagodzenie objawów i leczenie

Powiększona prostata, inaczej gruczolak stercza, czyli łagodny rozrost prostaty, przez lekarzy zwany BPH (z ang. benign prostatic hyperplasia) to problem wielu mężczyzn. Pod wpływem zmian hormonalnych ok. 45. roku życia gruczoł krokowy zaczyna się powiększać.

Rozrost prostaty to proces, który przebiega powoli. Z biegiem lat rozrastająca się prostata coraz silniej zaciska się wokół cewki moczowej i zaczynają się kłopoty z oddawaniem moczu. W miarę jak stan się pogarsza, samo rozpoczęcie oddawania moczu jest coraz trudniejsze, a pod koniec mikcji strumień moczu się urywa. Mężczyzna ma uczucie, że pomimo wysiłku pęcherz nie opróżnił się całkowicie.

Powiększona prostata - łagodny rozrost czy nowotwór?

Najczęściej powiększenie się prostaty jest związane z rozrostem prawidłowych komórek (łagodny przerost), ale może być także skutkiem namnażania się komórek zmienionych nowotworowo. Rak prostaty może mieć związek z nadwagą, jadaniem dużych ilości czerwonego mięsa, produktów mlecznych, nadużywaniem alkoholu, paleniem. Wiadomo także, że występuje rodzinnie.

Dlatego mężczyźni, których krewni chorowali na raka prostaty, powinni już po czterdziestce zacząć się badać, natomiast pozostali – około pięćdziesiątki. Każda zaobserwowana nieprawidłowość dotycząca oddawania moczu powinna skłonić do wizyty u urologa.

Gdy prostata znacznie się rozrośnie i dojdzie do całkowitego zatrzymania moczu, pojawi się bardzo silny ból. Może dojść do zakażenia układu moczowego, niewydolności nerek.

Łagodny rozrost prostaty - skutki

Słowo "łagodny" w odniesieniu do rozrostu prostaty należy rozumieć w wymiarze onkologicznym – nie jest to rak. Jednak sama choroba, jeśli nie będzie leczona, wcale nie jest taka łagodna. A cierpi na nią połowa pięćdziesięciolatków. Liczba chorych szybko wzrasta wraz z wiekiem. BPH często ma stosunkowo łagodny przebieg, ale może też stanowić istotne zagrożenie dla zdrowia.

Blokująca odpływ moczu powiększona prostata jest przyczyną powikłań na różnych piętrach układu moczowego. Na najniższym może powodować nawracające infekcje cewki i pęcherza. Jej następstwem jest pogrubienie ścian pęcherza oraz przerost mięśnia wypieracza, co utrudnia oddawanie moczu i sprzyja jego zastojowi. Następstwem tego zjawiska jest tworzenie się kamieni w pęcherzu.

Choroba odciska swoje piętno również w górnych drogach moczowych. Może być przyczyną zastoju moczu, co promuje zakażenia, kamicę nerkową, niewydolność nerek. Najcięższym powikłaniem jest urosepsa, czyli masywne zakażenie całego organizmu, u którego źródła leży zaleganie moczu w pęcherzu z powodu rozrostu gruczołu krokowego.

Najgorszym doraźnym powikłaniem BPH jest natomiast nagłe zatrzymanie moczu, które wymaga szybkiej interwencji medycznej – założenia cewnika do pęcherza i wdrożenia antybiotykoterapii.

Łagodny rozrost prostaty nie jest wyłącznie sprawą osobistą mężczyzny. Skutki tej choroby odczuwa także otoczenie. Mężczyzna przysparza cierpienia partnerce, na którą przenosi infekcje układu moczowego drogą płciową.

Wstając w nocy, przerywa sen domownikom. Spada jego wydajność w pracy, bo jest niewyspany, zmęczony. Z tego też powodu bywa rozdrażniony, nerwowy, co niekorzystnie wpływa na relacje z członkami rodziny, ze współpracownikami.

Objawy raka prostaty [WIDEO]

Powiększona prostata a seks

Co ma BPH do seksu? Okazuje się, że sporo. Mężczyźni z łagodnym rozrostem prostaty mają obniżone libido, zaburzenia erekcji, ejakulacji, jak również zmniejszone zadowolenie z życia seksualnego.

Głównym powodem jest pogorszenie jakości życia. Niedostateczna ilość snu, zmęczenie, dolegliwości ze strony układu moczowego osłabiają ochotę na seks, ale samo powiększenie gruczołu krokowego też odgrywa rolę – może np. spowodować zaburzenia erekcji.

Powiększona prostata - objawy

Objawy łagodnego przerostu prostaty nie pojawiają się nagle i na początku są na tyle mało uciążliwe, że mężczyźni często je bagatelizują. Z czasem jednak mogą stać się naprawdę uciążliwe. Dlatego tak ważne jest szybkie skonsultowanie się z lekarzem. Co powinno cię do tego skłonić?

• konieczność częstszego (nawet 3, 4 razy) oddawania moczu, także w nocy;
• uczucie ciągłego parcia na pęcherz;
• dłuższy czas potrzebny do rozpoczęcia opróżniania pęcherza;
• mała siła, z jaką wypływa strumień moczu;
• konieczność natężania się, aby całkowicie opróżnić pęcherz;
• nawet śladowe ilości krwi w moczu;
• całkowite zatrzymanie mikcji.

Powiększona prostata - badania

Lekarz przeprowadzi wywiad, a następnie wykona badanie prostaty palcem przez odbyt (patrz ramka). Zwykle zleca także podstawowe analizy krwi i moczu. Badanie krwi ma określić poziom PSA – białka produkowanego przez komórki nabłonkowe gruczołu krokowego.

Ważne, aby odczekać 48 godzin, bo wszelkie manipulacje w okolicy gruczołu (także zatrzymanie moczu, stan zapalny, założenie cewnika) wpływają na podwyższenie wyniku.

Prawidłowe stężenie PSA zasadniczo nie powinno przekraczać 4 ng/ml. Ale co czwarty mężczyzna z prawidłowym poziomem tego białka choruje na raka prostaty, a ponad połowa z podwyższonym poziomem PSA ma zdrowy ten gruczoł. Rozpoznanie nowotworu można postawić dopiero po wykonaniu biopsji.

Powiększona prostata - łagodzenie objawów i leczenie

Łagodny rozrost gruczołu można leczyć farmakologicznie lub operacyjnie. Przy pierwszych objawach przyjmuje się leki, które obniżają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych, zmniejszają obrzęki i przekrwienie szyi pęcherza moczowego, poprawiają elastyczność gruczołu krokowego i drożność pęcherza (np. z wyciągiem z wierzbownicy drobnokwiatowej, pokrzywy zwyczajnej lub olejem z pestek dyni).

Urolog może zalecić też przyjmowanie leków zmniejszających objętość gruczolaka stercza i alfa-blokery poprawiające przepływ moczu. Decyzja o operacji zapada, gdy gruczolak jest duży, mocz zalega w pęcherzu, często dochodzi do zakażeń układu moczowego lub gdy lekarz stwierdził dodatkowo kamicę pęcherza.

Zwykle wykonuje się przez cewkową elektroresekcję, tzw. TUR. Chirurg dociera przez cewkę moczową do prostaty i usuwa część gruczołu, by umożliwić swobodny odpływ moczu. Jeśli gruczolak jest bardzo rozrośnięty, dociera się do niego przez powłoki brzuszne i pęcherz moczowy. Taki zabieg jest przeprowadzany w pełnym znieczuleniu.

Czytaj też:

• Prostata - prawdy i mity na temat gruczołu krokowego (stercza)
• Masaż prostaty - na czym polega masaż gruczołu krokowego?

Męski zabójca? Prostata

Źródło: youtube.com/Najprościej Mówiąc

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz