Krwiomocz - przyczyny. Co oznacza krew w moczu?
Krwiomocz (hematuria) to objaw chorobowy, którego najczęstsze przyczyny to schorzenia układu moczowego. Krew w moczu może wskazywać także na zapalenie gruczołu krokowego (w przypadku mężczyzn) lub endometriozę (u kobiet), jak również na zmiany nowotworowe. Na jakie jeszcze choroby może wskazywać czerwony kolor moczu?
Spis treści
- Krwiomocz - stany zapalne dróg moczowych
- Krwiomocz - choroby nerek
- Krwiomocz - choroby gruczołu krokowego (prostaty)
- Krwiomocz - choroba nowotworowa
- Krwiomocz - endometrioza
- Krwiomocz - inne przyczyny
Krwiomocz - stany zapalne dróg moczowych
Zakażenie dróg moczowych, czyli m.in. zapalenie pęcherza moczowego czy gruźlica pęcherza, w pierwszej kolejności objawia się trudnościami w oddawaniu moczu.
Mogą pojawić się także ból podczas oddawania moczu, bolesne parcie na pęcherz i częstomocz. Zakażenie dróg moczowych zwykle przebiega z gorączką.
Krwiomocz, inaczej krew w moczu czyli hematuria, oznacza obecność krwinek czerwonych w moczu, w ilości >3 w polu widzenia w osadzie moczu.
W przypadku hematurii mocz może przybierać różne barwy - od różowego do brązowego, jednak najczęściej jest czerwony lub krwisty. Specjaliści mówią o tym rodzaju krwiomoczu - krwiomocz makroskopowy.
Może się również zdarzyć, że, mimo obecności krwinek czerwonych w moczu, jego kolor pozostanie niezmieniony - jest to tzw. krwinkomocz - krwiomocz mikroskopowy.
Izolowany krwiomocz oznacza obecność w moczu tylko krwinek czerwonych bez innych nieprawidłowości (np. białkomoczu, wałeczków). Krwinki czerwone obecne w moczu mogą pochodzić z każdej części układu moczowego, począwszy od nerek na cewce moczowej kończąc.
Przeczytaj także: Kolor moczu. Co może oznaczać kolor moczu?
Mocz chorego z krwiomoczem ma zwykle barwę brunatną. Tylko przy bardzo masywnym i świeżym krwawieniu lub krwawieniu z końcowego odcinka dróg moczowych może być żywoczerwony.
Krwiomocz - choroby nerek
- kamica nerkowa objawia się nagłym, zwykle kolkowym, silnym bólem w okolicy lędźwiowej promieniującym do krocza lub napadowym bólem brzucha (zwykle u małych dzieci). Niekiedy pojawiają się wymioty. Gdy kamień zablokuje drogę odpływu moczu, może pojawić się bezmocz oraz zanerkowa niewydolność nerek.
- choroby kłębuszków nerkowych (liczne postacie) powodują u wielu pacjentów nadciśnienie tętnicze i/lub obrzęki. Możliwa jest także zmiana koloru moczu na ciemny (kolor coca-coli)
- gruźlica nerek zwykle daje niespecyficzne objawy, takie jak podwyższona temperatura, bóle w dolnej części pleców lub bóle brzucha, oraz objawy zapalenia pęcherza moczowego: ból i pieczenie przy oddawaniu moczu oraz uczucie parcia na pęcherz
- torbielowatość nerek charakteryzuje się przewlekłym bólem w okolicy lędźwiowej lub bólem brzucha i nadciśnieniem tętniczym
- martwica brodawek nerkowych pojawia się zwykle u osób z cukrzycą i nadużywających leki przeciwbólowe
- zawał nerki objawia się gwałtownym bólem w okolicy lędźwiowej, któremu mogą towarzyszyć nudności, wymioty oraz gorączka. U większości chorych poza krwiomoczem pojawia się białkomocz. Krew w moczu może wskazywać także na inne zmiany w naczyniach nerkowych, takie jak zakrzepica żyły nerkowej i tętniak tętnicy nerkowej
- zespół dziadka do orzechów, którego istotą jest poszerzenie lewej żyły nerkowej, objawia się bólami w jamie brzusznej często z promieniowaniem do pleców i okolicy lędźwiowej, osłabieniem, żylakami kończyn dolnych, guzkami krwawniczymi odbytu, a u mężczyzn dodatkowo bólem lewego jądra i żylakami powrózka nasiennego
Przeczytaj także: MOCZ: analiza. Podstawowe BADANIE MOCZU, które wiele mówi o STANIE ZDROWIA
Czerwony kolor moczu nie zawsze wskazuje na obecność krwi
Czerwony kolor moczu nie zawsze jest spowodowany obecnością krwinek czerwonych.
Czerwone lub czerwono-brązowe zabarwienie moczu może być związane z obecnością hemoglobiny lub mioglobiny w moczu albo porfirią.
Może pojawić się także po spożyciu niektórych pokarmów, np. buraków, rabarbaru.
Warto wiedzieć, że kolor moczu na krwisty mogą zmieniać także barwniki zawarte w niektórych produktach.
Krwiomocz - choroby gruczołu krokowego (prostaty)
- rozrost gruczołu krokowego diagnozuje się głównie u mężczyzn powyżej 50 r.ż. Mogą się oni skarżyć na przeszkodę podpęcherzową i wyczuwać powiększony gruczoł krokowy
- zapalenie gruczołu krokowego pojawia się najczęściej u mężczyzn powyżej 50 r.ż. i daje objawy dyzuryczne, czyli trudności w oddawaniu moczu. Mogą pojawić się także uczucie przeszkody podpęcherzowej, ból i tkliwość prostaty
Krwiomocz - choroba nowotworowa
Rak pęcherza moczowego, rak nerek, rak prostaty, rak moczowodu i cewki moczowej diagnozowany jest najczęściej u pacjentów powyżej 55. r.ż., z czynnikami ryzyka (palenie tytoniu, dodatni wywiad rodzinny, narażenie na środki chemiczne). Wówczas pojawiają się objawy ogólnoustrojowe związane z rakiem pęcherza moczowego, nerek, prostaty lub moczowodu.
Krwiomocz może wskazywać także na guz Wilmsa, który jest najczęstszym złośliwym nowotworem nerek u dzieci.
Objawem charakterystycznym choroby jest powiększenie obwodu brzucha. Pojawiają się także podwyższone ciśnienie tętnicze, bóle brzucha, wymioty, gorączka oraz nawracające infekcje dróg moczowych.
Krwiomocz - endometrioza
W przypadku ognisk endometriozy występujących w układzie moczowym (gdy naciekają na ściany pęcherza), krwiomocz współistnieje z miesiączkami.
Mogą pojawić się także objawy dyzuryczne, czyli ból podczas oddawania moczu, bolesne parcie na pęcherz, trudności w utrzymaniu moczu i częstomocz.
Krwiomocz a leki
Krew w moczu może być także wynikiem stosowania niektórych leków, zwłaszcza tych przeciwzakrzepowych (np. fenindionu), które powodują, że krew nie krzepnie właściwie i z tego powodu trafia do moczu w zbyt dużej ilości, a także antybiotyków (np. fenazopirydyny). Krwiomocz może pojawić się także po przyjęciu kaskary, czyli kory kruszyny amerykańskiej, difenylohydantoiny, metyldopy, fenacetyny, a także środków przeczyszczających - fenoloftaleiny i senny.
Krwiomocz - inne przyczyny
- uraz w obrębie układu moczowego (tępy lub penetrujący)
- ciało obce w drogach moczowych
- zmiany popromienne (po radioterapii)
- zespół bólu lędźwiowego objawia się bólem w okolicy lędźwiowej
- choroby autoimmunologiczne (toczeń układowy rumieniowaty, guzkowe zapalenie tętnic)
- infekcje przebiegające z wysoką gorączką
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa lub nosicielstwo genu tej choroby (pojawia się głównie u osób rasy czarnej, głównie dzieci i młodych dorosłych, często z rozpoznaną chorobą)
- złamanie prącia
Uwaga na schistosomatozę!
Podróż do Afryki, Indii lub na środkowy Wschód wiąże się z możliwością zachorowania na schistosomatozę - chorobę pasożytniczą wywoływaną przez przywrę z rodzaju Schistosoma, która objawia się m.in. krwiomoczem.
Przywra, która żyje w środowiskach wodnych, przenika przez skórę człowieka (zwykle stopy) do powierzchniowych naczyń krwionośnych, w których rozpoczyna kolonizację.
Najczęściej zagnieżdża się w naczyniach pęcherza moczowego (stąd krwiomocz), a następnie wraz z krwiobiegiem dostaje się do różnych narządów.
Opracowano na podstawie: The Merck manual. Objawy kliniczne: praktyczny przewodnik diagnostyki i terapii, pod. red. Porter R., Kaplan J., Homeier B., Wrocław 2010
Polecany artykuł:
