Choroby dziąseł: przyczyny, profilaktyka i leczenie parodontozy

Choroby dziąseł mogą prowadzić nawet do utraty zębów. Zapalenia dziąseł wywołują bakterie. Powinnaś się zaniepokoić, jeśli dziąsła są zaczerwienione, krwawią podczas szczotkowania i gdy zęby się ruszają. To może być parodontoza - częsta choroba dziąseł.

Spis treści

1. Choroby dziąseł rozwijają się stopniowo
2. Choroby dziąseł: leczenie parodontozy
3. Groźne powikłania chorób dziąseł

O chorobie dziąseł w pierwszej kolejności świadczy ich krwawienie. Najczęściej okazuje się, że to stan zapalny, który może z czasem rozszerzać się na kość stanowiącą podporę zębów.

Zapalenie dziąseł wywołują bakterie, które znajdują się w płytce nazębnej. Jeżeli nie jest ona usuwana podczas czyszczenia zębów i przestrzeni między nimi, może się nawarstwiać, a bakterie będą stopniowo niszczyły nie tylko dziąsła i zęby, ale w końcu też kość żuchwy i szczęki. Następstwem tego niszczycielskiego procesu może być rozchwianie lub nawet konieczność usunięcia zdrowych zębów. Taki finał najczęściej (w 90% przypadków) jest skutkiem zaniedbań w codziennej higienie.

Choć zapalenie dziąseł najczęściej wywołują bakterie (znacznie rzadziej wirusy), są też inne przyczyny tego schorzenia. Może być ono powikłaniem białaczki, następstwem alergii, dużych niedoborów witaminy C, palenia tytoniu, picia alkoholu, przyjmowania niektórych leków (przeciwpadaczkowe, cytostatyki) lub zmian hormonalnych podczas ciąży. U starszych osób może być spowodowane źle dopasowaną protezą.

Choroby dziąseł rozwijają się stopniowo

Gdy bakterie żyjące w płytce nazębnej wywołają zapalenie, podczas szczotkowania i czyszczenia nicią dentystyczną dziąsła mogą lekko krwawić. Na tym etapie chorobę można cofnąć.

Jeśli jednak w porę nie zareagujesz, może dojść do zapalenia ozębnej, czyli nieodwracalnego uszkodzenia kości i włókien mocujących zęby. Pod linią dziąseł zaczynają się tworzyć tzw. kieszonki, do których trafiają resztki jedzenia. Bakterie znajdujące się w owych kieszonkach mają świetne warunki do rozmnażania. Na szczęście odpowiednie leczenie w połączeniu z intensywną higieną jamy ustnej zazwyczaj pozwala na uniknięcie dalszych uszkodzeń.

Ale gdy w porę nie zatrzyma się tego procesu, zapalenie ozębnej postępuje – włókna i kość, które stanowią podporę dla zębów, ulegają zniszczeniu, a dziąsła opuszczają się, odsłaniając korzenie zębów. Zęby zaczynają się ruszać – to właśnie parodontoza.

Czytaj też: Szczoteczka elektryczna - jaką wybrać i jak myć nią zęby?

Choroby dziąseł: leczenie parodontozy

Leczenie parodontozy odbywa się etapami. Pierwsza faza polega na usunięciu kamienia nazębnego (tzw. skaling) z powierzchni zębów. Już to przynosi ulgę, bo dziąsło może wrócić na swoje miejsce. Drugi etap leczenia, tzw. korekcyjny, polega na chirurgicznym zlikwidowaniu rozrośniętych kieszonek. Jeśli nie są one głębokie i zęby jeszcze się nie chwieją, lekarz może zdecydować się na tzw. kiretaż, czyli oczyszczenie i spłycenie kieszeni poprzez wyskrobanie kamienia osadzonego na korzeniu zęba.

Do dziąseł objętych stanem zapalnym stomatolog zwykle wprowadza leki (np. zawierające propolis, aloes, echinaceę), które ujędrniają i obkurczają tkanki oraz zmniejszają ich krwawienie. Pod śluzówkę dziąseł wstrzykuje się też leki przeciwzapalne i pobudzające tkanki do odnowy. Sukces terapii wymaga zaaplikowania od 3 do 20 zastrzyków. Stomatolodzy mają również do dyspozycji preparat (Emdogain), który w sposób biologiczny odtwarza zniszczone przez parodontozę tkanki otaczające zęby. Zaaplikowany do kieszonek dziąsłowych – odtwarza tkanki przyzębia.

W leczeniu chorób przyzębia używa się również dwóch rodzajów lasera. Naświetlanie „miękkim” (tzw. biostymulacyjnym) przyspiesza regenerację kości i zapobiega rozchwianiu zębów. W taki sam sposób leczy się zapalenia błony śluzowej dziąseł. Z kolei laser „twardy” działa jak nóż chirurgiczny, ale nie pozostawia śladów. Pod wpływem wiązki światła chore tkanki odparowują, a kieszonki zostają oczyszczone z kamienia. Dzięki temu tworzący się potem zdrowy nabłonek od razu przywiera do sterylnej powierzchni korzenia. Laserem „twardym” lekarz może bezboleśnie usunąć zniszczony przez bakterie brzeg dziąseł.

Zaawansowaną parodontozę leczy się także operacyjnie (w pełnym znieczuleniu). Podczas zabiegu w te miejsca, gdzie została zniszczona kość, wszczepia się specjalny preparat, który pobudza kość do odnowy. Niekiedy stosuje się tzw. wszczepy naturalne, korzystając z banku kości. Odbudowa kości trwa ok. pół roku.

Groźne powikłania chorób dziąseł

Kiedy dziąsła chorują, cierpi cały organizm. Chorobotwórcze bakterie mogą się przedostać do krwiobiegu. U osób ze schorzeniami serca choroby dziąseł zwiększają ryzyko bakteryjnego zapalenia wsierdzia (warstwy wyściełającej serce) lub zastawek serca.Bakterie z płytki nazębnej uwalniają toksyny, które powodują, że układ immunologiczny zaczyna produkować cząstki chemiczne, zwane cytokinami. Mogą one wzmagać już istniejący stan zapalny i uszkadzać tkanki w całym ciele. Wiadomo na przykład, że zepsute zęby zawsze zaostrzają przebieg zapalenia stawów.Naukowcy są również zdania, że u osób z cukrzycą choroba dziąseł wydłuża czas utrzymywania się wysokiego poziomu cukru po posiłkach. Ponadto pacjenci chorzy na cukrzycę, którzy cierpią na choroby przyzębia, nie reagują dobrze na leczenie przeciwcukrzycowe.

miesięcznik "Zdrowie"