Alopecja mocniej dotyka kobiet. Łysienie plackowate - przyczyny, objawy i leczenie

Łysienie plackowate jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty włosów, zwłaszcza u młodych osób. Jak wynika z obserwacji lekarzy, z łysieniem plackowatym najczęściej zmagają się dzieci i młodzi dorośli. Szacuje się, że około 60 proc. pacjentów z łysieniem plackowatym ma mniej niż 30 lat. Jakie są przyczyny i objawy łysienia plackowatego? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. Łysienie plackowate - przyczyny
2. Łysienie plackowate - objawy
3. Ciężko uporać się z łysieniem plackowatym
4. Łysienie plackowate - leczenie

Łysienie plackowate (łac. alopecia areata) to przewlekła choroba zapalna, w przebiegu której dochodzi do uszkodzenia mieszków włosowych i wypadania włosów w taki sposób, że na skórze głowy pozostają rozległe plamy, podobne kształtem do placków. Tego typu zmiany mogą powstawać nie tylko na owłosionej skórze głowy, lecz także w jakiejkolwiek innej okolicy owłosionej (np. na brwiach, brodzie itd.).

Początek choroby zwykle ma miejsce w dzieciństwie lub w młodym wieku (choroba najczęściej dotyka osoby pomiędzy 20. a 40. rokiem życia, w równym stopniu mężczyzn i kobiet), przy czym może pojawić się w każdym momencie życia. Warto przy tym zaznaczyć, że przebieg choroby jest tym gorszy, a leczenie tym trudniejsze, im wcześniej pojawiają się objawy łysienia plackowatego.

Łysienie plackowate - przyczyny

Dokładne przyczyny łysienia plackowatego nie są znane. Przypuszcza się, że choroba ma podłoże autoimmunologiczne, tzn. w jej przebiegu układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe, gdyż uznaje je za "obce".

Wówczas dochodzi do zmian o charakterze zapalnym, które przyczyniają się do uszkodzenia mieszków włosowych i wypadania włosów.

Za uwarunkowaniem autoimmunologicznym przemawia częste współwystępowanie łysienia plackowatego z innymi chorobami wynikającymi z autoagresji, takimi jak atopowe zapalenie skóry, bielactwo, zapalenie tarczycy (najczęściej autoimmunologiczne zapalenie tarczycy Hashimoto), zapalenie jelita grubego, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty czy cukrzyca typu 1.

Początek choroby najczęściej ma miejsce w dzieciństwie lub w młodym wieku. Szacuje się, że 2/3 chorych to osoby poniżej 30. roku życia.

Łysienie plackowate może być także dziedziczone (występowanie rodzinne stwierdza się u 20-60 proc. chorych). Czasami niektóre antygeny mogą powodować zwiększoną podatność na łysienie plackowate, a także zwiększone jego występowanie u krewnych pierwszego stopnia lub u bliźniąt jednojajowych.

Ponadto łysienie plackowate dotyczy ok. 10 proc. osób z zespołem Downa (sugeruje to udział genów zlokalizowanych w obrębie chromosomu 21 w rozwoju tego rodzaju łysienia).

Niektórzy zaliczają łysienie plackowate do grupy schorzeń psychodermatologicznych, gdyż uważają, że tego typu utrata włosów może mieć tło nerwowe i być wynikiem stresu, ciężkich i wyczerpujących stanów emocjonalnych.

Ponadto łysienie plackowate może być związane z zaburzeniami naczyniowymi w obrębie skóry głowy, co może prowadzić do zaburzeń faz wzrostu włosa i jego utraty.

Niektórzy uważają, że na rozwój łysienia plackowatego mogą wpływać także czynniki hormonalne lub niedoborowe (np. niedobór cynku).

Łysienie plackowate - objawy

Pierwsze objawy łysienia plackowatego najczęściej pojawiają się w obrębie głowy, chociaż mogą wystąpić w obrębie zarostu na twarzy lub na innych miejscach na ciele, które są owłosione.

Pierwsze ognisko łysienia jest okrągłe i ma wielkość monety. Z czasem dołączają do niego nowe ogniska łysienia, czyli nowe plackowate plamy na skórze głowy, które mogą być pojedyncze lub mnogie, a także różnej wielkości (jednak w większości przypadków zmiana ma średnicę 5–10 cm). Ponadto występują one na ograniczonej przestrzeni, rzadziej dotyczą całej powierzchni skóry głowy.

Dla łysienia plackowatego charakterystyczne są tzw. włosy wykrzyknikowe, które pojawiają się wokół ognisk wyłysienia. Są to krótko ułamane włosy, których oderwane końcówki są grubsze i ciemniejsze niż ich nasada.

Około 14–25 proc. chorych traci włosy na całej głowie.

Mimo że w przebiegu choroby dochodzi do zmian o charakterze zapalnym, objawy stanu zapalnego nie pojawiają się. Na skórze pozbawionej włosów praktycznie nie stwierdza się obecności rumienia ani złuszczania. Niektórzy chorzy mogą się skarżyć jedynie na swędzenie skóry łysiejącego miejsca.

W ciężkich przypadkach choroby objawami współtowarzyszącymi są patologiczne zmiany na paznokciach.

Po 3-6 miesiącach włosy zwykle odrastają samoistnie (choć nie u wszystkich pacjentów). Początkowo mają kolor biały lub jasny blond, ale po upływie 6–8 tygodni odzyskują swoje oryginalne zabarwienie. Należy jednak wiedzieć, że włosy mogą ponownie zacząć wypadać (nawrotowe łysienie plackowate).

Ciężko uporać się z łysieniem plackowatym

Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

Łysienie plackowate - leczenie

Leczenie łysienia plackowatego jest trudne, długotrwałe i może nie przynieść oczekiwanych rezultatów. Wybór terapii zależy od wieku, ilości utraconych włosów oraz efektów ubocznych, które może spowodować leczenie.

• minoksydyl - płyny do stosowania na skórę głowy oparte na minoksydylu (5 proc) pobudzają porost włosów. Roztwór wciera się w chore miejsca 2 razy dziennie. Niestety, mogą wystąpić skutki uboczne w postaci miejscowych reakcji skórnych: zaczerwienienie i łuszczenie;
• preparaty o działaniu immunosupresyjnym: cyklosporyna (doustnie) kortykosteroidy (doustnie i/lub miejscowo);
• fotochemioterapia (PUVA - psoraleny UVA) - pacjent otrzymuje psoralen (lek uczulający na światło), a następnie naświetlany jest wyselekcjonowanymi promieniami UVA. Naświetlania prowadzi się 3 razy w tygodniu;
• krioterapia - stosowanie krioterapii w tym przypadku powinno być bardzo ostrożne, ponieważ nawet krótkotrwałe nadmierne obniżenie temperatury może doprowadzić do uszkodzenia mieszków włosowych;
• immunoterapia miejscowa - jest najlepiej udokumentowanym leczeniem łysienia plackowatego. Polega na wywoływaniu nadwrażliwości kontaktowej za pomocą silnych alergenów kontaktowych;

SPRAWDŹ >> Jak zaradzić ŁYSIENIU u mężczyzn?

Najnowszą, jeszcze eksperymentalną, metodą leczenia łysienia plackowatego jest ta z użyciem środka o nazwie ruksolitynib (który zwykle stosowany jest w leczeniu chorób szpiku, na przykład zwłóknieniu szpiku)

Naukowcy z Columbia University Medical Center przez pięć miesięcy dwa razy dziennie podawali trójce pacjentów z umiarkowanym lub ciężkim łysieniem plackowatym ten środek i okazało się, że u wszystkich badanych proces utraty włosów zanikł, a dodatkowo włosy zaczęły odrastać.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Monika Majewska