ZEGAR BIOLOGICZNY człowieka: czym jest i jak działa?

Zegar biologiczny człowieka wyznacza rytm działania naszego organizmu. Podobno życie w zgodzie ze swoim zegarem biologicznym jest łatwiejsze i efektywniejsze. Tak przynajmniej obiecuje chronobiologia, czyli dziedzina nauki zajmująca się właśnie kwestią rytmów biologicznych. Przeczytaj, czym jest zegar biologiczny człowieka i jak wpływa na nasz organizm!

Spis treści

1. Czym jest zegar biologiczny człowieka?
2. Jak działa zegar biologiczny?
3. Wieczorem trzymaj się z daleka od kuchni!

Indywidualny zegar biologiczny wykształcił się w każdym z nas w toku ewolucji. Mechanizmem, który stale go napędza, są cykliczne zmiany światła i ciemności. Gdy wokół jest jasno, neurony siatkówki twojego oka przesyłają bodźce do znajdującego się w mózgu tzw. jądra skrzyżowania. Ono wysyła je dalej do tych rejonów naszego mózgu, które sterują pracą poszczególnych narządów.

Czym jest zegar biologiczny człowieka?

Choć poczucie czasu lubi płatać figle i bywa, że minuty ciągną się nam w nieskończoność, a niekiedy mkną z niezwykłą wprost szybkością, organizm i tak zawsze wie najlepiej. Raczej nie zdarza mu się, by nagle pomylił dzień z nocą. O określonej porze domaga się posiłku, a podczas leniwej sjesty nie zmusimy mózgu do błyskotliwego intelektualnego wysiłku.

W codziennym zabieganiu często lekceważysz wyraźne zalecenia, które przekazuje ci twój biologiczny zegar i zmuszasz się do wzmożonej aktywności, nie zwracając uwagi na to, czy pora dnia jest do tego odpowiednia. Uwierz jednak, że na dłuższą metę jest to nieopłacalne i już wkrótce odbije się niekorzystnie na twoim zdrowiu. Jeśli np. pracujesz na zmiany, także w nocy, masz nie tylko nieustanne problemy ze snem, ale dodatkowo jesteś bardziej zagrożona chorobami serca, przewodu pokarmowego i wcześniej musisz zacząć walczyć z zewnętrznymi oznakami starości.

Jak działa zegar biologiczny?

Wpływ zegara biologicznego na organizm człowieka o poranku - czas się rozkręcić

Między 5 a 7 rano twój organizm powoli się wybudza. Najwcześniej rozpoczynają pracę nadnercza, a produkowane przez nie hormony stresu pobudzają krążenie krwi. Do krwiobiegu dostaje się także duża dawka cukru i aminokwasów. Dobrze ukrwiona skóra znacznie lepiej przyjmie teraz właśnie naprzemienny ciepły i chłodny prysznic oraz peeling. Dzięki niemu usuniesz szkodliwe produkty przemiany materii, które zgromadziły się na skórze podczas nocy. Wyjdziesz więc na spotkanie nowego dnia odświeżona.

Dodatkowym efektem działania nadnerczy jest łagodzenie stanów zapalnych i zmniejszenie skłonności alergicznych skóry, dlatego ranek jest również dobrą porą na zrobienie makijażu. Możesz bez obawy wypróbować nowy, aktywnie działający kosmetyk (szczególnie wskazane są kremy nawilżające) bez obawy, że pojawi się nagle wysypka. Twarz wypoczęta po śnie ma bardziej wyraziste rysy, zatem bezbłędnie nałożysz nie tylko podkład, ale także róż na policzki. Pewien kłopot mogą ci sprawić jedynie oczy. Choć nerki pracują już dość sprawnie, krążenie krwi nie zdołało jeszcze odprowadzić całej zalegającej limfy. Dlatego dolne powieki mogą być nieco obrzmiałe, a oczy wyglądają na zaspane. Jest na to rada! Zrób delikatny masaż kostkami lodu (masuj skórę wokół oczu, zataczając małe kółeczka) lub użyj odpowiedniego kosmetyku.

O godzinie 8 warto zjeść porządne śniadanie. O tej porze węglowodany są przerabiane na energię, nie na tłuszcz, więc na zakończenie posiłku możesz sobie pozwolić nawet na słodycze. I to bezkarnie. Natomiast absolutnie nie pal na czczo papierosa. Palenie szkodzi zarówno w dzień, jak i w nocy, ale około ósmej rano może być po prostu zabójcze. Wtedy zwężają się naczynia krwionośne i wzrasta poziom adrenaliny. Razem te czynniki trzykrotnie zwiększają ryzyko zawału serca i udaru mózgu.

Wpływ zegara biologicznego na organizm człowieka w południe - czas ładowania akumulatorów

W południe żołądek zaczyna wzmożone wydzielanie kwasów, więc czujesz głód. To dobra pora na lunch. Po nim warto się wybrać na spacer, nawet jeśli ma to być jedynie krótka przechadzka. Po posiłku czujesz zwykle lekką ociężałość, a marsz pobudzi lepiej niż filiżanka kawy. Jeżeli pracujesz w domu, możesz uciąć sobie 15-minutową drzemkę. Nie tylko naładujesz akumulatory na resztę dnia, ale zapewnisz sobie promienną cerę do późnego wieczora.

Wpływ zegara biologicznego na organizm człowieka po południu - czas największej aktywności

Po południu zaczyna się pora twojej najmniejszej wrażliwości na ból. W tym czasie dłużej działają także środki znieczulające, ponieważ wątroba robi sobie małą przerwę. To najlepszy moment na wszelkie nieprzyjemne zabiegi. Warto wtedy zaplanować wizytę u dentysty lub zdecydować się u kosmetyczki na depilację ciała czy regulację brwi. Już wkrótce uaktywnią się gruczoły potowe i łojowe.

Około 16 zajrzyj do siłowni, idź na aerobik albo na basen. Twój organizm jest w dobrej formie do podjęcia fizycznego wysiłku, bowiem osiąga wtedy pułap swych dziennych możliwości. O tej właśnie porze serce i układ krążenia działają najbardziej wydajnie, zaś mięśnie są silne i wytrzymałe. Dzięki temu każdą minutę treningu możesz wykorzystać niezwykle efektywnie, a i tak zbyt nie odczujesz wysiłku. Ćwiczenia zakończysz odprężona i zrelaksowana. O tej również porze najszybciej rosną nam paznokcie i włosy.

Wpływ zegara biologicznego na organizm człowieka wieczorem - pora zmysłów

O godzinie 17 nadnercza ponownie rozpoczynają wydajną pracę, czego efektem jest wyostrzenie zmysłów. To dobra pora, by kupować perfumy i dezodoranty. Warto też wtedy umówić się na wizytę u kosmetyczki lub zafundować sobie dłuższą sesję pielęgnacji ciała we własnej łazience.

Ze względu na pobudzenie węchu, szczególnie efektywne są kosmetyki aromaterapeutyczne, zwłaszcza gdy dodamy je do ciepłej i relaksującej kąpieli.

Po godzinie 18 łatwiej otwierają się pory, dlatego zarówno sauna, jak i maseczki działać będą bardziej intensywnie. To także moment w ciągu dnia, gdy nasza skóra zaczyna się samoistnie złuszczać. Można wspomóc jej wysiłki odpowiednim peelingiem, a następnie nałożyć odżywczą maseczkę.

O tej porze oddychasz szczególnie intensywnie, więc jest ona bardzo dobra na wizytę w modnych ostatnio barach tlenowych. Dodatkowe dawki tlenu świetnie regenerują organizm, a także wspomagają odnowę komórkową. Teraz tlen ma największą szansę dotrzeć do komórek skóry, dzięki temu łatwiej poradzą sobie one z usuwaniem toksyn.

Wpływ zegara biologicznego na organizm człowieka nocą - senne godziny

Około 23, dzięki wydzielanemu wówczas przez przysadkę mózgową hormonowi wzrostu, tkanki dzielą się osiem razy szybciej niż w południe. Pozwala to naprawić choć część zniszczeń wyrządzonych w ciągu dnia, o ile nie przeszkodzimy organizmowi w codziennych porządkach i jak najszybciej zapadniemy w krzepiący sen. Pozwoli to dłużej zachować młodość oraz urodę. Dzięki wytężonej wtedy działalności komórek możesz w pełni korzystać z dobrodziejstwa odżywczych i odmładzających kosmetyków. Bez względu na to, czy będzie to preparat z witaminami, hydroksykwasami czy wyciągami roślinnymi, bez wątpienia przyniesie twojej skórze wymierne i widoczne korzyści.

Od 2 w nocy zaczyna działać szyszynka, która steruje rytmem snu i aktywności organizmu. Jeżeli więc do trzeciej bawisz się lub pracujesz w rzęsiście oświetlonym pomieszczeniu, szyszynka nie włączy się, a twój zegar biologiczny zostanie rozregulowany. W efekcie zaczniesz się starzeć znacznie szybciej niż wskazuje twoja metryka. I będzie to proces nieodwołalny.

miesięcznik "Zdrowie"