Choroba lokomocyjna dotyka nie tylko dzieci. Jak sobie z nią poradzić?

Choroba lokomocyjna (kinetoza) dotyka przede wszystkim dzieci, ale co dziesiąty dorosły z niej "nie wyrasta". Gdy dłużej jedzie samochodem, płynie statkiem czy leci samolotem - czuje się fatalnie,ma zawroty głowy, męczą do nudności i wymioty. Chorobie lokomocyjnej nie zawsze można w pełni zapobiec, ale zawsze warto złagodzić dolegliwości.

Spis treści

1. Choroba lokomocyjna: podrażniony błędnik i wymioty
2. Choroba lokomocyjna: nieprzyjemne objawy
3. Sposoby na łagodzenie choroby lokomocyjnej)

Jak powstaje choroba lokomocyjna (kinetoza)?Każdy z nas - zbierając i porównując różne informacje - tworzy w mózgu "mapę" własnego ciała i obraz tego, co się z nim dzieje. Tych informacji dostarczają mu narządy zmysłów. Najważniejszym z nich jest błędnik, czyli maleńki narząd równowagi znajdujący się w uchu wewnętrznym. Pozwala nam określić, gdzie jest góra, a gdzie dół oraz w jakim kierunku poruszamy się (nawet wtedy, gdy mamy zamknięte oczy).

Oczywiście, wrażenia rejestrowane przez błędnik są weryfikowane przez wzrok. Nie bez znaczenia są również informacje dostarczane do mózgu za pośrednictwem tzw. receptorów czucia głębokiego (znajdują się w mięśniach, stawach, skórze i mówią nam, jakie jest położenie poszczególnych części ciała) oraz zmysłu dotyku (określa położenie ciała względem podłoża).

Choroba lokomocyjna: podrażniony błędnik i wymioty

Zdarza się, że sygnały docierające do mózgu poprzez różne zmysły przeczą sobie. Do takich sytuacji należy m.in. podróż. Na statku na przykład błędnik czuje kołysanie, a oczy patrzą na spokojny horyzont; w wygodnym aucie widzimy, że poruszamy się z dużą prędkością (krajobrazy przemykają za oknem), a my siedzimy wygodnie w fotelu. W takich sytuacjach zaczynają się kłopoty.

U osób nadwrażliwych długotrwałe, monotonne ruchy głowy w czasie wstrząsów w podróży powodują podrażnienie błędnika i zaburzają jego funkcję. Błędnik źle wtedy określa położenie ciała i dane konieczne do utrzymania równowagi. Wywołuje to zawroty głowy. Mamy wrażenie, jakby wszystko wokół wirowało. Gdy patrzymy na migające za oknem pejzaże, dolegliwości te wzmagają się. Towarzyszą im często nudności, a czasem wymioty. Pojawić się może również oczopląs - mimowolne ruchy gałek ocznych trwają jeszcze chwilę po zatrzymaniu auta (są prawie niezauważalne).

Choroba lokomocyjna: nieprzyjemne objawy

Zakłócenia pracy błędnika zaburzają też naszą równowagę. Zdarza się, że mamy kłopoty z wyjściem z pojazdu, a nawet trudno nam stać. Nadwrażliwcy, którzy mają podrażniony narząd spiralny (ślimak) w uchu wewnętrznym, mogą odczuwać nieprzyjemne szumy w uszach i słyszeć przytłumione dźwięki. W kinetozie zakłócona zostaje też częstotliwość tętna, skóra staje się blada, trudno nam oddychać.  Jeżeli takie złe samopoczucie już kiedyś towarzyszyło nam w podróży, to do kolejnej eskapady źle się nastawiamy psychicznie. Wtedy zaczynamy reagować na wyjazd niemal histerycznie. Jeśli, przy okazji, podróż rzeczywiście nie będzie komfortowa (ciasno, duszno, spaliny) - dolegliwości zwykle się nasilają.

Czytaj też:

• Choroba Meniere'a. Nagły atak zawrotów głowy może być objawem choroby Meniere'a
• Zapalenie błędnika: przyczyny i objawy

Sposoby na łagodzenie choroby lokomocyjnej)

• Jeśli cierpisz na chorobę lokomocyjną, staraj się podróżować koleją (w pociągu najmniej kołysze).
• Jeżeli masz możliwość  wyboru, decyduj się na jazdę samochodem większym, o "twardszym" zawieszeniu (będziesz mieć uczucie przestrzeni), z klimatyzacją.
• Jadąc samochodem, siadaj zawsze przy choć trochę uchylonym oknie.
• Zajmując miejsce w dużym środku lokomocji, siadaj przodem do kierunku jazdy, w miejscu, gdzie najmniej kołysze: na statku jest to śródokręcie, w samolocie - okolice skrzydeł, w autobusie i pociągu - z dala od osi kół.
• W czasie podróży nie patrz długo w jedną stronę i na poruszające się za oknem obiekty; kieruj wzrok w dal, nad linię horyzontu.
• Nie czytaj; zajmij się towarzyską rozmową lub słuchaniem spokojnej muzyki.
• Jeśli to możliwe, przyjmij w czasie podróży pozycję leżącą lub półleżącą z podpartą głową.
• Przed wyjazdem nie przejadaj się, ale też nie wyruszaj w podróż z pustym żołądkiem. Zjedz lekki posiłek na godzinę przed wyprawą. Nie pij za dużo, zwłaszcza napojów słodkich i gazowanych. Przed długą podróżą unikaj soli  - zwiększa ona ilość płynu w kanalikach błędnika i nasila dolegliwości.
• Jeśli w czasie jazdy samochodem pojawią się nudności - zatrzymaj się na chwilę i wykonaj kilkanaście głębokich oddechów na świeżym powietrzu.
• Gdy wystąpią dolegliwości, połóż chłodne okłady na czoło oraz kark.

miesięcznik "Zdrowie"