Polio - choroba Heinego-Medina: przyczyny, objawy, leczenie
Polio, inaczej choroba Heinego-Medina, czy ostre nagminne porażenie dziecięce, to ostra wirusowa choroba zakaźna. Może przebiegać bezobjawowo albo ujawnić się pod postacią porażenia prowadzącego do paraliżu ciała, a w konsekwencji do kalectwa, czy nawet śmierci. Jakie są przyczyny i objawy choroby polio? Na czym polega leczenie polio i kiedy podawana jest szczepionka na polio?
Spis treści
- Polio - co to jest?
- Polio - przyczyny
- Polio: objawy
- Polio: postaci choroby
- Leczenie polio
- Szczepienie na polio
Polio - co to jest?
Polio - czyli choroba Heinego-Medina (poliomyelitis anterior acuta), to choroba wywoływana przez trzy typy wirusa polio, który przenosi się drogą pokarmową lub wziewną.
W 2001 roku WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) uznała, że mieszkańcom Europy nie zagraża wirus polio - wszystko dzięki powszechnym, obowiązkowym szczepieniom przeciwko chorobie. Jednak wirus polio wciąż jest obecny w ubogich krajach Afryki i Azji (głównie Indiach, Pakistanie, Afganistanie i Nigerii), a co gorsza - mutuje.
Polio - przyczyny
Przyczyną polio (choroby Heinego- Medina jest) wirus RNA z rodziny Picornaviridae. Wirus Polio występuje pod trzema postaciami, spośród których typ 1 jest najgroźniejszy, ponieważ doprowadza do pojawienia się ciężkich postaci porażennych.
Okres od zakażenia wirusem do wystąpienia objawów chorobowych wynosi przeważenie 7-14 dni (w niektórych przypadkach nawet 21 dni i dłużej).
Polio: objawy
Objawy polio (choroby Heinego-Medina) zależą od postaci choroby.
W 90-95% polio przebiega bezobjawowo. Z kolei zakażenia poronne stanowią 4-8%. Przy porażeniu poronnym, czyli takim, które organizm chorego potrafi zwalczyć samodzielnie, po kilku godzinach lub dniach od zakażenia mogą pojawić się gorączka, biegunka, ból gardła i dolegliwości grypopodobne.
Najcięższe stadium choroby, czyli postać porażenna, to zaledwie 0,5% zachorowań. Wówczas wirus, po dostaniu się do przewodu pokarmowego, poprzez krwioobieg przedostaje się do przednich rogów rdzenia kręgowego, gdzie niszczy neurony ruchowe, doprowadzając w ten sposób do trwałego porażenia ciała. Cały proces trwa krócej niż 48 godzin.
Objawy postaci porażennej to przede wszystkim nieodwracalne, niesymetryczne porażenie wiotkie mięśni. Najczęściej porażeniu ulegają kończyny dolne, rzadziej górne, co z czasem doprowadza do ich zaniku oraz deformacji danej okolicy ciała.
Objawy współtowarzyszące polio to:
- gorączka
- niewydolność dróg oddechowych
- bóle głowy
- objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych, które pojawiają się po 7-14 dniach
W skrajnych przypadkach może dojść do porażenia mięśni oddechowych, co stanowi zagrożenie życia chorego. Niezwykle rzadko infekcja obejmuje mózg, powodując zgon.
U niektórych zakażonych może się pojawić zespół post-polio, który objawia się porażeniem mięśni występującym wiele lat (nawet 20-30) po zakażeniu.
Polio: postaci choroby
Ze względu na umiejscowienie zmian chorobowych rozróżnia się 3 najczęstsze postacie porażenia: rdzeniową, mózgową i opuszkową.
- postać rdzeniowa
Niesymetryczne porażenia najczęściej obejmują mięśnie kończyn dolnych, rzadziej górnych, mięśni tułowia i mięśnie oddechowe. Porażenia te są wiotkie, co wiąże się z osłabieniem siły mięśniowej (mogą to być zarówno lekkie niedowłady, jak i porażenia całkowite).
- postać mózgowa
Postać mózgowa objawia się gorączką, wzmożoną pobudliwością ruchową lub senność, zaburzeniami świadomości, sztywnością mięśni, drżeniem mięśniowym, drgawkami, czasem afazją i ataksją.
- postać opuszkowa
Porażone zostają ośrodki rdzenia przedłużonego (opuszki, w których skupione są ośrodki nerwowe odpowiedzialne za funkcje odruchowe), układ oddechowy, układ krążenia i nerwy czaszkowe. Ponadto występują liczne powikłania, takie jak zapalenie mięśnia sercowego, obrzęk płuc i zaburzenia psychiczne. Okres leczenia trwa przeciętnie około 2 lat. W tym przypadku śmiertelność wynosi 30%.
Leczenie polio
Niemożliwe jest leczenie przyczynowe. Celem leczenia polio jest jedynie złagodzenie dokuczliwych objawów. W związku z tym jednym z głównych elementów leczenia choroby Heinego-Medina jest rehabilitacja, która ma na celu zapobieganie zesztywnieniu porażonych mięśni.
Aby podtrzymać stawy, w okolicach których mięśnie są bardzo słabe, można zastosować specjalne aparaty ortopedyczne. Gdy jest to niezbędne (np. przy zapadnięciu kręgosłupa), stosuje się zabiegi operacyjne. Jeśli porażone są mięśnie odpowiadające za oddychanie, konieczny może być respirator.
Przeczytaj również:
Szczepienie na polio
W Polsce szczepienie przeciwko wirusowi polio należy do grupy szczepień obowiązkowych (refundacja w ramach NFZ). Szczepionkę podaje się w kilku dawkach. Pierwsza - szczepionka inaktywowana (IPV) - składa się z zabitych komórek wirusa, które należy podać domięśniowo na przełomie 3. i 4. miesiąca życia dziecka.
Z kolei druga i trzecia dawka podawane są doustnie i składają się z żywych, atenuowanych (pozbawionych zjadliwości) komórek wirusa. Szczepionki żywe (OPV) podaje się w od 16.do 18. miesiąca życia. Jedna dawka szczepionki chroni przed chorobą tylko 10 lat. Szczepionka przeciwko wirusowi polio jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobie Heinego-Medina.
![Czy masz stan przedcukrzycowy? Sprawdź to [TEST]](jpg/gf-ppvd-4kh9-gqak_czy-masz-stan-przedcukrzycowy-320x213.jpg)
