Zespół larwy skórnej wędrującej - objawy i leczenie. Jak dochodzi do zakażenia?

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska, absolwentka chemii na Uniwersytecie Warszawskim

Zespół larwy skórnej wędrującej jest rzadko spotykaną w Polsce chorobą. Najczęściej występuje w krajach tropikalnych i subtropikalnych, a co za tym idzie, można się nią zarazić na egzotycznych wakacjach. Czym objawia się zespół larwy skórnej wędrującej i jak wygląda jego leczenie?

Spis treści

1. Przyczyny zespołu larwy skórnej wędrującej
2. Jak dochodzi do zarażenia?
3. Objawy zespołu larwy skórnej wędrującej
4. Diagnostyka zespołu larwy skórnej wędrującej
5. Leczenie zespołu larwy skórnej wędrującej
6. Jak uniknąć zachorowania?

Zespół larwy skórnej wędrującej (łac. syndroma larvae migrantis cutaneae, larva migrans cutanea) to zespół zmian skórnych, wywołanych przez wędrujące w tkance podskórnej larwy różnych gatunków tęgoryjców. To niewielkie, mierzące zaledwie od 9 do 15 mm nicienie, zwykle występujące u psów i kotów. Choć choroba najczęściej diagnozowana jest w obszarach strefy zwrotnikowej i podzwrotnikowej, to również w Polsce odnotowywane są jej sporadyczne przypadki, będące „pamiątką” z wakacji.

Przyczyny zespołu larwy skórnej wędrującej

Larwa skórna wędrująca najczęściej wywoływana jest przez dwa rodzaje larw nicieni – larwy nekatoroza (Necator americanus) oraz ancylostomoza (Ancylostoma duodenale). Te niewielkie pasożyty wyposażone są w torebkę gębową z ząbkami, przy pomocy których przyczepiają się do błony śluzowej jelita cienkiego i pobierają krew.

Nicienie występują głównie u psów i kotów. Wylęgają się z jaj wydalonych z kałem zwierząt, po czym w ciepłych i wilgotnych warunkach, przechodzą proces dojrzewania.

Jak dochodzi do zarażenia?

Z jaj wydalonych wraz kałem, w ziemi lub piachu wylęgają się larwy, które po upływie 7 dni stają się inwazyjne. W wyniku kontaktu nieosłoniętej skóry człowieka z zanieczyszczoną pasożytami glebą, dochodzi do zakażenia. Larwy przedostają się przez nieuszkodzony naskórek, pod którym „błądzą” drążąc kanały.

Pasożyty nie są w stanie przeniknąć do głębszych warstw skóry. Larwy z rodzaju Ancylostoma, u człowieka nie osiągają dojrzałości płciowej i zazwyczaj giną po kilku tygodniach.

Objawy zespołu larwy skórnej wędrującej

Zespół larwy skórnej wędrującej daje charakterystyczne objawy. W miejscu wniknięcia pasożyta, jak i wzdłuż krętych kanalików, które powstały w wyniku wędrówki larwy, pojawia się miejscowy odczyn zapalny. Na pograniczu naskórka i skóry możemy zaobserwować zaczerwienienie i obrzęk, który z dnia na dzień się powiększa.

Larwa, przemieszczając się kilka centymetrów w ciągu doby, tworzy kręte i lekko wypukłe kanaliki. Zapalenie jest objawem nadwrażliwości na pasożyty jak i na ich produkty przemiany materii. Zmianom skórnym, które mają charakter prążkowaty często towarzyszy świąd. Drążony przez larwę kanał osiąga długość kilkunastu centymetrów.

Na jego końcu widoczna jest grudka czyli miejsce bytowania pasożyta. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się na stopach, pośladkach lub brzuchu. Miejsca te atakowane są przez pasożyta głównie wtedy, gdy osoba zarażona położyła się bezpośrednio na piasku na plaży.

Wraz z upływem czasu, w miejscu odczynu zapalnego mogą pojawić się pęcherze. Dodatkowo może wystąpić ból brzucha, biegunka lub uczucie pełności.

Diagnostyka zespołu larwy skórnej wędrującej

Diagnostyka w głównej mierze opiera się na rozpoznaniu obrazu klinicznego. Choć zdiagnozowanie choroby nie jest trudne, to w niektórych przypadkach konieczna jest diagnostyczna biopsja skóry.

Osoba, która przebywała na terenach endemicznego występowania choroby, w przypadku zaobserwowania na swoim ciele niepokojących zmian, niezwłocznie powinna zgłosić się do lekarza.

Leczenie zespołu larwy skórnej wędrującej

Zespół larwy skórnej wędrującej leczy się lekami przeciwpasożytniczymi, przeciwświądowymi lub przeciwalergicznymi. Choroba ma łagodny przebieg, jak do tej pory nie odnotowano przypadków śmiertelnych.

Pod wpływem leków lub samoistnie w przeciągu kilku tygodni, larwy obumierają. W przypadku bakteryjnego nadkażenia, będącego powikłaniem choroby, konieczna jest antybiotykoterapia.

Mimo iż larwy nie przenikają przez skórę właściwą, to niekiedy taka sytuacja może mieć miejsce. Wówczas larwa dojrzewa i umiejscawia się w okolicach dwunastnicy, co wymaga wdrożenia leczenia szpitalnego.

Jak uniknąć zachorowania?

By zapobiec zachorowaniu, przebywając na wakacjach w obszarze strefy zwrotnikowej lub podzwrotnikowej, należy w miarę możliwości unikać kontaktu skóry z wilgotnym piaskiem lub ziemią.

Należy pilnować dzieci, by nie siadały bezpośrednio na piasku, a na ręczniku czy kocu. Zaleca się również noszenie obuwia na plażach w rejonach endemicznego występowania choroby jak i unikanie zanieczyszczonych plaż.

Klaudia Kierzkowska, absolwentka chemii na Uniwersytecie Warszawskim