"Wake-up stroke" stanowi 20 proc. wszystkich udarów. Jego objawy występują tuż po przebudzeniu
Wake-up stroke (poranny udar, udar po przebudzeniu) to udar niedokrwienny o nieznanym czasie wystąpienia objawów. Takie udary stanowią aż 20 proc. tego typu przypadków. Objawy neurologiczne ujawniają się tuż po przebudzeniu - przed pójściem spać nie ma żadnych niepokojących sygnałów ostrzegawczych. Jak rozpoznać wake-up stroke?
Wake-up stroke - udar w trakcie snu
Wake-up stroke uznawany jest za udar o nieznanym czasie wystąpienia, jednak najnowsze badania wskazują, że najczęściej dochodzi do niego tuż przed przebudzeniem. Na wake-up stroke najbardziej narażeni są pacjenci doświadczający obturacyjnego bezdechu sennego. Innym czynnikiem ryzyka jest dobowa zmienność częstości pracy serca i ciśnienia tętniczego, z procesem krzepnięcia oraz z epizodami migotania przedsionków, które najczęściej występują o poranku.
Wake-up stroke - jak rozpoznać objawy?
Wake-up stroke jest dość charakterystyczny - pojawia się po przebudzeniu, mimo iż przed pójściem spać nie działo się nic niepokojącego. Warto pamiętać, że w przypadku udarów niezwykle istotną rolę odgrywa czas. Im szybsza interwencja, tym większe szanse na uratowanie życia i wdrożenie odpowiednich działań. Po wystąpieniu udaru tzw. okno terapeutyczne wynosi maksymalnie 4,5 godziny.
Objawy porannego udaru to m.in.:
- zawroty głowy,
- drętwienie i osłabienie kończyn,
- ból głowy,
- splątanie,
- trudności z ubieraniem,
- kłopoty z pisaniem,
- niemożność samodzielnego jedzenia,
- problemy z poruszaniem się i podnoszeniem przedmiotów,
- kłopoty w komunikowaniu się, zaburzenia mowy,
- zaburzenia widzenia.
Wystąpienie powyższych objawów to sygnał, że należy niezwłocznie wezwać po pomoc. Niepodjęcie natychmiastowego działania może grozić niepełnosprawnością, a nawet śmiercią.
Czas ratuje życie
"Czas w przypadku udaru mózgu odgrywa jeszcze większą rolę niż w zawale mięśnia sercowego, ponieważ według najnowszych wytycznych amerykańskich i europejskich (w tym polskich) obecnie dopuszczalny okres do wdrożenia leczenia trombolitycznego to 4,5 godziny, przy czym najlepsze wyniki uzyskuje się w pierwszych 90 minutach od wystąpienia udaru. Postępowanie w ostrej fazie udaru (niedokrwiennego lub krwotocznego) obejmuje właściwe rozpoznanie objawów, sprawne skierowanie chorego do ośrodka udarowego (lub jeśli do wystąpienia udaru dojdzie na oddziale szpitalnym – na pilną konsultację neurologiczną) oraz szybkie wdrożenie właściwej diagnostyki i leczenia" - piszą na łamach portalu Po dyplomie lek. Magdalena Restel i dr hab. n. med. Halina Sienkiewicz-Jarosz z I Kliniki Neurogicznej w Warszawie
Jakie są przyczyny wake-up stroke?
"Poranna skurczowa wartość ciśnienia tętniczego wzrasta o 20-25 mm Hg, a u osób starszych, które mają mniej podatne i elastyczne ściany tętnic - o 40-60 mm Hg. W sytuacjach patologicznych, takich jak nadciśnienie tętnicze lub obturacyjny bezdech senny, fizjologiczne fluktuacje (wahania - red.), zwłaszcza nocny spadek ciśnienia tętniczego, są osłabione" - można przeczytać w pracy Agnieszki Damizy-Detmer, Izabeli Damizy i Małgorzaty Pawełczyk z Kliniki Neurologii i Udarów Mózgu, Uniwersyteckiego Szpitala Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi, Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
