Rzeżączka (tryper) - zakażenie, objawy, leczenie

Rzeżączka (tryper) to choroba weneryczna, której objawy u mężczyzn to m.in. ropny wyciek z cewki moczowej. U kobiet rzeżączka często nie daje objawów, niekiedy pojawiają się upławy. Badanie, które pozwala wykryć rzeżączkę, to wymaz z pochwy, gardła, cewki moczowej, odbytu pozwalający stwierdzić obecność bakterii Neisseria gonorrhoeae. Leczenie rzeżączki polega na podawaniu antybiotyków.

Rzeżączka to choroba przenoszona drogą płciową wywoływana przez bakterie Neisseria gonorrhoeae. Mówi się o nich dwoinki, ponieważ zawsze występują parami: po dwie, często także we wspólnej otoczce. Rzadko, ale zdarza się, że gonokoki powodują zapalenia spojówek, zapalenie stawów, zapalenie okostnej czy zapalenie opon mózgowych.

Spis treści

1. Rzeżączka - drogi zakażenia
2. Rzeżączka - objawy
3. Rzeżączka - objawy skórne
4. Rzeżączka gardła - objawy
5. Rzeżączka - diagnostyka
6. Jak uniknąć rzeżączki?
7. Rzeżączka - leczenie
8. Rzeżączka - powikłania

Rzeżączka - drogi zakażenia

Bakterie powodujące rzeżączkę świetnie rozwijają się w środowisku ciepłym i wilgotnym, a więc intymne okolice są dla nich wymarzonym miejscem do życia. Do zakażenia może dojść podczas stosunku płciowego – także analnego i oralnego.

Jak wynika z najnowszych badań, dwoinki rzeżączki przeżywają do 4 godzin na tzw. powierzchniach nieorganicznych, np. na desce klozetowej czy ręczniku!

Rzeżączką można zarazić się także na skutek korzystania z tych samych przedmiotów co osoba chora (np. gąbki, pościel, bielizna, ręczniki). Ryzyko zakażenia jest też spore na basenach i w saunach. Istnieje ponadto możliwość przeniesienia choroby z matki na dziecko podczas porodu.

Rzeżączka - objawy

U mężczyzn rzeżączka rozwija się znacznie szybciej niż u kobiet, szybciej też można ją wykryć. Już po 3-5 dniach od momentu zakażenia pojawia się bowiem ropny wyciek z cewki moczowej. Towarzyszy mu silne pieczenie oraz ból podczas oddawania moczu. U kobiet zazwyczaj z 1-2-tygodniowym opóźnieniem pojawiają się niewielkie upławy, czasem zapalenie cewki moczowej i zapalenie kanału szyjki macicy.

Rzeżączka - objawy skórne

W 0,5-3% przypadków rzeżączka objawia się pod postacią zmian skórnych. Częściej dotyczą one kobiet niż mężczyzn i są wynikiem rozprzestrzeniania się bakterii poprzez krwiobieg.

U mężczyzn ryzyko zakażenia bakteriami rzeżączki poprzez stosunek waginalny z zakażoną kobietą wynosi 20%. U kobiet w analogicznej sytuacji ryzyko wynosi 60-80%.

Skórne objawy rzeżączki widoczne są przede wszystkim na dłoniach i stopach. Są to charakterystyczne nekrotyczne krosty otoczone obwódką zapalną, tzw. keratodermia blenorrhagica.

Rzeżączka gardła - objawy

Na skutek stosunku oralnego bakterie rzeżączki mogą wniknąć do błony śluzowej gardła. Objawy rzeżączki gardła to m.in.:

• zaczerwienienie śluzówki,
• ból gardła podczas przełykania,
• obrzęk łuków podniebiennych,
• ropne zapalenie migdałków.

Rzeżączka - diagnostyka

Rzeżączkę można wykryć podczas badania bakteriologicznego wydzieliny z cewki moczowej - u mężczyzn, z pochwy - u kobiet. W przypadku podejrzenia rzeżączki gardła lub odbytu należy pobrać wymaz z tych miejsc.

Każdy podejrzany objaw przypominający rzeżączkę powinien być wskazaniem do wizyty u ginekologa lub urologa. W przypadku gdy wynik badania będzie dodatni, osoba chora powinna powiadomić o zakażeniu wszystkich byłych i obecnych partnerów seksualnych. Oni także powinni się przebadać na obecność bakterii Neisseria gonorrhoeae, nawet jeśli nie obserwują u siebie objawów rzeżączki.

Rzeżączka - leczenie

Leczenie rzeżączki zwykle polega na podawaniu penicyliny, ale niektóre szczepy gonokoków już się uodporniły na ten antybiotyk. W takich przypadkach wenerolodzy sięgają po inne, np. doksycyklinę.

Nieleczona rzeżączka prowadzi do bardzo poważnych powikłań, wśród których jest niepłodność.

Skutkiem przebytej rzeżączki u mężczyzn może być również zapalenie najądrzy, zapalenie prostaty oraz stawów albo opon mózgowych, a u kobiet - zapalenie przydatków czy stawów. Rzeżączka, na którą choruje kobieta w ciąży, jest groźna dla płodu, bo może prowadzić np. do utraty wzroku u dziecka.

Uwaga! U małych dziewczynek ze względu na budowę oraz skład wydzieliny narządów płciowych, łatwo o zakażenie gonokokami drogą pośrednią, np. przez przebywanie w łóżku z chorymi dorosłymi czy wspólne używanie np. gąbek do mycia lub ręczników do wycierania okolic intymnych. Zakażenie obejmuje przede wszystkim srom i pochwę. Dzieci leczy się tak samo antybiotykami.

Rzeżączka - powikłania

Nieleczona rzeżączka może doprowadzić do szeregu powikłań, takich jak:

• zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego,
• zapalenie stawów,
• zapalenie narządów miednicy mniejszej,
• zapalenie najądrza i prostaty,
• niepłodność,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie opon mózgowych.

W artykule wykorzystano fragmenty artykułu Beaty Prasałek z miesięcznika "Zdrowie".