Zatrucie miedzią – objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Chociaż miedź w organizmie pełni ważną funkcję i zapobiega m.in. chorobom układu krążenia, osteoporozie oraz infekcjom, to jej kumulacja może być szkodliwa. Nadmiar pierwiastka może powodować zatrucie miedzią, dlatego w przypadku niepokojących objawów, konieczna jest diagnostyka i właściwe leczenie.
Spis treści
- Zatrucie miedzią - diagnoza
- Zatrucie miedzią a nadmiar miedzi w organizmie – objawy
- Zatrucie miedzią - przyczyny
- Zatrucie miedzią – badania
- Zatrucie miedzią - leczenie
- Choroba Wilsona a zatrucie miedzią
- Zatrucie miedzią a dieta
Organizm człowieka nie produkuje miedzi samodzielnie, dlatego konieczne jest, by dostarczać ją wraz z pożywieniem i napojami. Warto przy tym pamiętać, że nadmiar miedzi jest niekorzystny dla organizmu i gdy zostanie znacznie przekroczony, powoduje objawy takie jak ból brzucha, biegunka i nudności, a także może prowadzić do zatrucia miedzią.
Takie sytuacje są rzadkie i dochodzi do nich najczęściej po spożyciu wody pitnej zawierającej miedź wypłukaną z instalacji. Kumulacja tego pierwiastka jest niebezpieczna, dlatego warto wiedzieć, jak diagnozuje się stężenie miedzi w organizmie oraz jak wygląda leczenie zatrucia miedzią.
Zatrucie miedzią - diagnoza
Zatrucie miedzią może wystąpić u osób dorosłych, u których stężenie jonów miedzi (II) mieści się w zakresie 4-400 mg na kilogram masy ciała. Należy jednak podkreślić, że ilość miedzi w organizmie określana jest szacunkowo na podstawie prób samobójczych oraz przypadkowych zatruć, dlatego też zakres stężenia wywołujący lekkie i ciężkie zatrucie jest szeroki.
Zatrucie miedzią u dzieci występuje przy niższych stężeniach, które nie są określone. Przy tym warto także podkreślić, że zdrowy dorosły może spożyć dziennie 1-10 mg miedzi wraz z dietą. Przy czym górny limit spożycia to według rozporządzenia (WE) nr 1924/2006: 5 mg/dobę dla kobiet w ciąży i w okresie laktacji oraz dla dzieci 4-6 lat - 2 mg/dobę, 7-10 lat - 3 mg/dobę i 11-17 lat - 4 mg/dobę.
Zatrucie miedzią a nadmiar miedzi w organizmie – objawy
Rodzaj i ilość objawów różnią się w zależności od stężenia miedzi w organizmie. Gdy nieznacznie przekracza normy i nie jest jeszcze określane jako zatrucie, to towarzyszą mu objawy takie jak: ból i skurcze brzucha, wymioty, biegunki oraz nudności.
Najczęściej pierwsze objawy występują już po 15 minutach od spożycia nadmiaru miedzi. Nadmiar miedzi wpływa także negatywnie na układ nerwowy, gdyż pierwiastek osadza się w neuronach. Przy lekko zwiększonym stężeniu pojawiają się objawy takie jak smutek, lęk, zdenerwowanie itp. Przy znacznym stężeniu miedzi w organizmie dochodzi do zaburzeń psychicznych, w tym zaburzeń świadomości i depresji.
Gdy w organizmie dochodzi do znacznego przekroczenia normy, mówi się o zatruciu miedzią, które objawia się:
- wymiotami (często krwawymi)
- brakiem reakcji na bodźce
- odwodnieniem
- znacznym osłabieniem organizmu
- przyspieszonym tętnem
- metalicznym posmakiem w ustach
- krwiomoczem
- smolistymi stolcami
- przekrwieniem błon śluzowych
- ślinotokiem
Gdy w organizmie stwierdza się zatrucie miedzią, należy liczyć się także z tym, że może dojść również do uszkodzeń w obrębie mózgu, wątroby i rogówki oka, gdyż to właśnie w nich kumuluje się nadmiar tego pierwiastka.
Zatrucie miedzią - przyczyny
Do zatrucia miedzią dochodzi dosyć rzadko.
Jedną z przyczyn jest spożycie jej nadmiaru wraz z wodą pitną (warto pamiętać, że te same dawki w wodzie będą bardziej toksyczne niż podawane w pożywieniu). Ma to miejsce, gdy np. jony miedzi zostaną wypłukane z miedzianych, domowych instalacji. W takich sytuacjach miedź jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt, które nie są karmione piersią, a bieżąca woda jest miękka lub kwaśna.
Ponadto, zatrucie może także wystąpić u dzieci, u których stężenie miedzi jest wyższe niż 1 mg/l, a stwierdzono u nich chorobę Wilsona lub zespół marskości wątroby.
Do zatrucia miedzią może dojść u osób, które w nadmiarze stosują suplementy – zaleca się, aby przed przyjmowaniem jakichkolwiek preparatów tego typu, skonsultować ich celowość ze specjalistą.
Wśród zwiększonych czynników ryzyka zatrucia miedzią wymienia się m.in. pracę wśród chemikaliów zawierających miedź, korzystanie z miedzianych garnków do gotowania, spożywanie dużych ilości napojów wzbogaconych o ten pierwiastek, a także stosowanie terapii hormonalnej i tabletek antykoncepcyjnych.
Zatrucie miedzią – badania
Specjalista, który na podstawie wywiadu podejrzewa zatrucie miedzią, zleca wykonanie badań krwi, które umożliwią szybkie oznaczenie pierwiastka we krwi. Norma stężenia miedzi w organizmie dorosłego człowieka określana jest jako 0,8-1,3 mg/l.
Innym badaniem jest oznaczenie ceruloplazminy w surowicy krwi (białko transportujące miedź do tkanek).
U dorosłego człowieka norma określana jest jako 30-58 mg/dl, a u dzieci do 6. roku życia - 24-145 mg/dl.
U chorych z podejrzeniem zatrucia miedzi można także wykonać oznaczenie pierwiastka w moczu z dobowej zbiórki.
Przy czym warto pamiętać, że stężenie miedzi we krwi i moczu wzrasta m.in. u kobiet w ciąży, osób chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów, w ciężkich zapaleniach, marskości wątroby, schizofrenii i w zawale serca.
Zatrucie miedzią - leczenie
Zatrucie miedzią jest poważnym stanem organizmu, które trzeba leczyć. W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja, podczas której, aby wytrącić miedź, płucze się żołądek specjalnym roztworem. Dodatkowo zależnie od objawów, stosuje się środki nawadniające, podtrzymujące oddychanie, krążenie, osłaniające itp.
Choroba Wilsona a zatrucie miedzią
Choroba Wilsona to choroba genetyczna dziedziczona autosomalnie recesywnie. Schorzenie objawia się gromadzeniem miedzi w nadmiarze głównie w wątrobie, ale także w innych tkankach.
W wyniku tego dochodzi do ich uszkodzenia, w tym u chorych występuje:
- marskość wątroby
- częste zapalenia wątroby
- zaburzenia pracy nerek
- zażółcenie skóry
- obrzęk nóg
- tzw. pierścień Kaysera-Fleischera (pierścień wokół tęczówki oka powstający na skutek odkładania miedzi w rogówce)
U chorych stwierdza się także liczne zaburzenia neurologiczne, w tym zaburzenia mowy, problemy z równowagą, manie, zwiększone napięcie mięśni itp. Najczęściej diagnozuje się ją u osób między 20 a 30 rokiem życia, rzadziej u dzieci.
Należy jednak podkreślić, że choroba jest wrodzona i od urodzenia powoduje odkładanie miedzi.
Zatrucie miedzią a dieta
Przy dobrze zbilansowanej, zdrowej diecie nie istnieje ryzyko nadmiernego spożycia miedzi. U osób, u których stężenie miedzi jest zbyt wysokie, zaleca się ograniczenie produktów, które są źródłem tego pierwiastka. Tym samym należy ograniczyć lub całkowicie wykluczyć z jadłospisu:
Należy także wykluczyć napoje zawierające ją w składzie.
Warto także wiedzieć, że jeśli połączy się produkty bogate w miedź z mlekiem, to dzięki takiemu spożyciu wchłanialność tego pierwiastka będzie mniejsza.
Czynnikiem blokującym są także białka jaj oraz związki siarki zawarte w warzywach.
Takie działanie mają także owoce morza, które całkowicie blokują jej wchłanialność poprzez dużą zawartość cynku.
![Czy masz stan przedcukrzycowy? Sprawdź to [TEST]](http://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-ppVd-4KH9-GqAK_czy-masz-stan-przedcukrzycowy-320x213.jpg)
