Witamina K2 - działanie, źródła występowania, objawy niedoboru

2020-09-11 12:59

Autor: Thinkstockphotos.com Witamina K2 - działanie i źródła występowania

Witamina K2, podobnie jak wszystkie związki, które kryją się pod nazwą "witamina K", uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi. Przez wiele lat przypisywano jej wyłącznie tę rolę. Jednak z badań wynika, że witamina K2 odpowiada także za zdrowe kości, zapobiega zwapnieniu naczyń i rozwojowi chorób układu krążenia. Jakie jeszcze działanie ma witamina K2? Jakie są źródła jej występowania? Jakie są objawy niedoboru?

Witamina K2 nie jest samodzielną substancją, lecz grupą związków określanych wspólnym mianem menachinonów lub skrótem "MK-n", gdzie n wskazuje liczbę nienasyconych reszt izoprenoidowych przy węglu C3 (od 1 do 13).

Witamina K2 jest jednym z trzech głównych związków, który kryje się pod pojęciem "witamina K". Pozostałe to witamina K1 (fitomenadion) i K3 (menadion). Witaminy K uczestniczą w syntezie białkowych czynników krzepnięcia krwi i przez wiele lat przypisywano im wyłącznie tę rolę. Jednak z badań wynika, że poszczególne rodzaje witaminy K pełnią także inne funkcje. Witamina K2 oprócz uczestnictwa w procesie krzepnięcia krwi, odpowiada także za zdrowe kości, zapobiega zwapnieniom płytek miażdżycowych i rozwojowi chorób układu krążenia, a nawet rozrostowi komórek nowotworowych.

Spis treści

Witamina K2 - właściwości
Witamina K2 - właściwości przeciwnowotworowe
Witamina K2 - objawy niedoboru i nadmiaru
Witamina K2 - źródła występowania. Gdzie szukać witaminy K2?
Witamina K2 - dawkowanie. Jak stosować witaminę K2?

Witamina K2 - właściwości

Witamina K2 może zapobiec osteoporozie

Jeszcze do niedawna uznawało się, że za zdrowe kości i zęby odpowiada tylko jedna witamina - witamina D. Obecnie uważa się, że rola witaminy K2 jest równorzędna z rolą witaminy D w utrzymaniu prawidłowego stanu kośćca. Od witaminy K2 jest bowiem zależne funkcjonowanie osteokalcyny - białka syntezowanego w komórkach odpowiedzialnych za tworzenie się kości (osteoblastach).

Zadaniem osteokalcyny jest wiązanie wapnia w kościach - minerału, który jest ich podstawowym materiałem budulcowym. Przy niedoborze witaminy K2 osteoklacyna jest nieaktywna, a tym samym niezdolna do wiązania wapnia w kościach, co może być przyczyną zmniejszenia masy kostnej i prowadzić do osteoporozy, a co za tym idzie - do zwiększonego ryzyka złamań.

Zależność między zdrowymi kośćmi a witaminą K2 wykazano w wielu badaniach naukowych. Na przykład, badacze z University of Maastricht w Holandii, wykazali, że witamina K2 jest niezbędna dla utrzymania odpowiedniej wytrzymałości kości u kobiet po menopauzie i jest czynnikiem wpływającym na poprawę zawartości mineralnej kości i szerokości szyjki kości udowej¹.

Witamina K2 może zapobiec chorobom układu krążenia

Utrata elastyczności naczyń krwionośnych na skutek odkładania w nich soli wapniowo-fosforanowych jest jedną z przyczyn rozwoju chorób układu krążenia. Rozwiązaniem tego problemu może być witamina K2, która - zdaniem niektórych naukowców - w przyszłości może być używana w celu leczenia lub zapobiegania zwapnienia naczyń, zwłaszcza w grupie pacjentów z wysokim ryzykiem występowania niedoboru witaminy K lub zwapnień².

W jaki sposób witamina K2 zapobiega uwapnieniu naczyń krwionośnych? W surowicy krwi występuje białko o nazwie MGP, które wiąże sole wapniowo-fosforanowe, a tym samym uniemożliwia ich osadzanie się w naczyniach. Jego funkcjonowanie jest zależne od witaminy K2 - przy jej niedoborze białko MGP jest nieaktywne i nie może hamować procesu zwapnienia.

Osoby biorące leki przeciwzakrzepowe przed suplementacją witaminy K2 powinny się skonsultować z lekarzem, gdyż witamina K2 zakłóca działanie tych leków.

Warto wiedzieć

Witamina K2 i D3 wzmacniają swoje działanie

Witamina K2 i D3 działają synergicznie, tzn. wzmacniają nawzajem swoje działanie. W związku z tym zalecana jest jednoczesna suplementacja tych witamin.

Witamina K2 - właściwości przeciwnowotworowe

Pierwsze pilotowe badania kliniczne przeprowadzone w Japonii wskazują, że zastosowanie witaminy K2 obok standardowej terapii w przypadku nowotworu wątroby, istotnie zwiększa przeżywalność chorych w odniesieniu do układu kontrolnego¹.

Witamina K2 - objawy niedoboru i nadmiaru

Brak witaminy K2 może prowadzić do wystąpienia krwawień (np. z dziąseł), problemów z gojeniem się ran, trudności w mineralizacji kości (co objawia się ich łamaniem). Poza tym niedobór witaminy K2 może doprowadzić do zwapnienia tętnic, a w konsekwencji do nadciśnienia, zatorów i zawałów.

Nie zaobserwowano działań niepożądanych przy podawaniu dawek do 45 mg dziennie a nawet wyższych.

Witamina K2 - źródła występowania. Gdzie szukać witaminy K2?

Witamina K2 wytwarzana jest głównie przez drobnoustroje jelita czczego i jelita krętego ludzi i zwierząt (postać MK-4 witaminy K2).

Witamina K2 występuje także (choć w niewielkich ilościach) w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, jaja i produkty mleczne, a zwłaszcza w produktach otrzymanych w procesie fermentacji bakteryjnej. W Europie najważniejszym źródłem menachinonu są więc sery: holenderskie, niemieckie, szwajcarskie, zaś w kulturze azjatyckiej – natto (produkt fermentacji soi, w której biorą udział bakterie Bacillus subtilis natto) i miso (postać MK-7 witaminy K2).

Jej źródłem są także inne postaci witamin K, które ulegają przekształceniu w witaminę K2 w organizmie.

Na szczególną uwagę pod kątem suplementacji zasługuje naturalna witamina K2 w postaci MK-7. Charakteryzuje ją dobra wchłanialność.

Witamina K2 - dawkowanie. Jak stosować witaminę K2?

Nie określono dziennego spożycia tylko dla witaminy K2. Takie zalecenia dotyczą wszystkich związków, które kryją się pod nazwą "witamina K". Dorosły człowiek powinien spożyć ok. 55-65 µg witaminy K na dobę.

Czytaj też: