Katar - przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie
Katar, inaczej ostry nieżyt błony śluzowej nosa, jest zakażeniem górnych dróg oddechowych. Wywołują go głównie wirusy. Ale nieżyt nosa może być wynikiem alergii lub ataku bakterii. Katarem wirusowym można bardzo łatwo się zarazić - wystarczy, że w autobusie spotkasz jednego kichającego, by po dwóch, trzech dniach katar dopadł i ciebie. Jak powstaje katar? Jak leczyć katar, jakie są skuteczne domowe sposoby na katar? Czy tabletki na katar pomagają? Ile trwa katar?
Spis treści
- Katar - ogólna charakterystyka
- Najczęstsze przyczyny kataru
- Katar - objawy
- Katar - ile trwa?
- Katar - groźne powikłania
- Katar - jak leczyć? Domowe sposoby na katar
- Katar może być początkiem infekcji
Katar - ogólna charakterystyka
Katar to potoczne określenie - medycy używają nazwy nieżyt nosa lub zapalenie błony śluzowej nosa - choroba wywoływana głównie przez wirusy.
Pojawienie się kataru, czyli wodnistej (surowiczej) albo śluzowej wydzieliny z nosa, to reakcja obronna układu odpornościowego - organizm chce się pozbyć niechcianych wirusów. Mogą mu towarzyszyć objawy takie jak:
- kichanie
- zatkany nos
- złe samopoczucie
- ból głowy
- drapanie w gardle
Najczęstsze przyczyny kataru
Katar najczęściej powodowany infekcją wirusową górnych dróg oddechowych. Są wśród nich między innymi:
- rhinowirusy (ok. 110 typów, do infekcji z ich powodu dochodzi głównie wiosną, latem i jesienią)
- coronawirusy (powyżej 30 typów, atakują zimą i wczesną wiosną)
- adenowirusy (w ciągu całego roku)
Katar bywa też następstwem zakażenia bakteryjnego (chociaż ten rodzaj infekcji występuje rzadziej). Zarazkami zakażasz się tzw. drogą kropelkową, gdy np. ktoś obok kichnie. W ten sposób jeden chory może zakazić dziesiątki osób.
Znaczne oziębienie, względnie przegrzanie organizmu, osłabia układ immunologiczny, a to także stwarza korzystne warunki dla wniknięcia wirusów albo bakterii chorobotwórczych przez błonę śluzową nosa.
Katar może być też objawem - kataru siennego. Katar, który jest objawem przeziębienia, niekiedy trudno odróżnić od ostrej reakcji alergicznej, np. na:
- pyłki kwiatowe
- sierść zwierząt
- kurz domowy
Warto zatem zapamiętać, że katarowi uczuleniowemu często towarzyszy zapalenie spojówek, znaczne trudności w oddychaniu, ale nie podwyższona temperatura.
Katar, choć często utrudnia nam życie, pomaga walczyć z infekcją. Kichanie i częste wydmuchiwanie nosa (tylko w chusteczki jednorazowe, używane jeden raz) pozwala pozbyć się z dróg oddechowych nie tylko wydzieliny błon śluzowych, ale i wirusów. Krople, które obkurczają błonę śluzową nosa powinnaś stosować tylko przez kilka (3-4) dni. Najlepiej korzystać z nich, gdy zależy ci na dobrym samopoczuciu lub masz tzw. obowiązkowe wyjście.
Przyczyną kataru mogą też, paradoksalnie, być właśnie krople do nosa. Mówimy wtedy, że jest to polekowy nieżyt nosa. Pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy zbyt długo stosujesz krople udrażniające nos. Ponieważ obkurczają one naczynia krwionośne w nosie, błona śluzowa staje się wysuszona, a przez to podatna na atak wirusów.
Katar - objawy
Katar wirusowy charakteryzuje się wyciekiem wydzieliny wodnisto-śluzowej, natomiast katar bakteryjny - śluzowo-ropnej. Pozostałe miejscowe symptomy chorobowe są podobne: zarówno pierwszy, jak i drugi objawia się:
- zatkanym nosem
- obrzękiem małżowin nosowych
- drapaniem w gardle
Obu typom kataru może towarzyszyć:
Wyróżnia się trzy fazy kataru
| faza naczyniowa | faza komórkowa | faza trzecia |
|
Gęstniejąca wydzielina jest trudna do usunięcia i zalega w jamach nosa. Efektem tego jest odczucie rozpierania twarzy od wewnątrz i ból głowy. Zatkany nos zmusza do oddychania przez usta, a to powoduje:
|
Wtórne zakażenie bakteryjne, któremu towarzyszą mu:
|
Przy katarze alergicznym, wywoływanym przez czynniki alergiczne (alergeny), najczęściej wziewne, powodujące reakcję zapalną w błonie śluzowej, oprócz uczucia zatkanego nosa, wodnistego wycieku, dołączają jeszcze:
- świąd nosa
- kichanie
- łzawienie oczu
Katar - ile trwa?
Katar trwa średnio około 7 dni, jednak zdarzają się również przeziębienia 14-dniowe. Zwykle objawy ustępują przeważnie w okresie od 2 do 7 dni.
Ciągły katar, czyli katar przewlekły, to taki, który trwa nieprzerwanie lub powtarza się w formie napadów. Jeśli masz przewlekły katar wybierz się do laryngologa. Najczęściej bowiem związany jest chorobą zatok lub alergią albo zaburzeniami naczynioruchowymi. Może jednak sygnalizować poważną chorobę, nawet nowotwór.
Przewlekły katar często nęka osoby cierpiące na choroby krążenia, schorzenia wątroby i nerek oraz cukrzycę. Powodem przewlekłego kataru mogą być też zaburzenia hormonalne - dlatego katar przewlekły często nęka kobiety w ciąży. Sprzyjać przewlekłemu nieżytowi będą również niedobory witaminy A.
Katar - groźne powikłania
Katar u niemowląt czy katar u dzieci to prawdziwe utrapienie dla rodziców. bywa groźny dla noworodków, niemowląt oraz dzieci do drugiego roku życia. Łączy się bowiem z utrudnieniem oddychania, połykania i ssania oraz łatwo przenosi się przez trąbkę słuchową, wywołując stany zapalne uszu, a w konsekwencji niedosłuch.
Również u starszych dzieci i osób dorosłych nieleczony katar może być przyczyną poważniejszych komplikacji zdrowotnych: przechodzi w stan przewlekły, powoduje zapalenie zatok przynosowych, uszu lub prowadzi do poważniejszych powikłań, takich jak zapalenie oskrzeli i zapalenie płuc.
Katar - jak leczyć? Domowe sposoby na katar
Powszechnie uważa się, że katar trzeba po prostu przeczekać. Jednak w rzeczywistości nieżytu nosa nie można lekceważyć i należy z nim walczyć. Twierdzenie, że katar leczony i nieleczony trwa tydzień lub siedem dni, nie jest prawdziwe. Coraz więcej osób cierpi z powodu nieżytu nosa okresowo przez cały rok.
Poza lekami obniżającymi gorączkę, przeciwzapalnymi i ewentualnie przeciwbólowymi, pacjenci muszą jak najszybciej przywrócić drożność przewodów nosowych.
Brak przepływu powietrza przez nos, stwarzają dogodne, bo beztlenowe, warunki rozwoju infekcji na tle bakteryjnym. Poza tym wydzielina zalegająca w nosie paraliżuje ruch rzęsek nabłonka w jego jamach, odpowiedzialnych za transport i usuwanie tej wydzieliny. Co na katar warto stosować, a czego nie robić?
Sposoby na katar:
- Gdy wrócisz do domu przemarznięta, nie czekaj, aż choroba zacznie się rozwijać. Weź gorącą kąpiel z dodatkiem olejku (sosnowego, eukaliptusowego, miętowego) lub wymocz stopy w gorącej wodzie z dodatkiem soli. Potem natrzyj stopy maścią kamforową, włóż grube skarpety, owiń się kocem i odpocznij w cieple
- Rób inhalacje z olejków aromatycznych (np. eukaliptusowego) lub naparu rumianku. Pozwalają odblokować zatkany nos i pozbyć się nagromadzonej wydzieliny.
- Skrzydełka nosa smaruj maścią witaminową (np. maścią majerankową) lub kremem ochronnym, aby złagodzić podrażnienie skóry.
- Pij bardzo dużo płynów. Dzięki temu wydzielina się rozrzedza i nos łatwiej się oczyszcza.
- Jadaj gorące, parujące potrawy (np. rosół), pij dużo herbaty z malinami lub sokiem z czarnego bzu albo herbatę z czystka.
- Do kanapek dodawaj czosnek, bo ma silne działanie antybakteryjne. Na kolację zrób sobie kanapkę z drobno posiekaną natką pietruszki (zawiera dużo witaminy C), masłem oraz rozgniecionym ząbkiem czosnku.
- Pamiętaj też o częstym myciu rąk, przede wszystkim po każdym oczyszczeniu nosa jednorazową chusteczką.
- W walce z katarem stosuje się zwiększone dawki witaminy C oraz preparatów z rutyną (2-3 razy dziennie po 3-4 tabletki). Wprawdzie nie likwidują one kataru i nie mają żadnego znaczenia w likwidowaniu przeziębienia, ale uszczelniają i wzmacniają osłabione infekcją ścianki naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa. Warto też przyjmować preparaty wapniowe (Calcium C), choć te mogą nadmiernie wysuszać błonę śluzową nosa.
- Jeden skuteczny lek na katar nie istnieje. Ale w udrożnieniu zatkanego katarem nosa pomogą tabletki na katar. Możesz też korzystać z kropli do nosa, które zmniejszają obrzęk oraz ukrwienie błony śluzowej nosa. Pamiętaj, że kropli do nosa nie można nadużywać. Stosuj je nie dłużej niż 3-4 dni.
Katar może być początkiem infekcji
Idź do lekarza, jeżeli oprócz kataru masz bóle mięśni, stawów i głowy oraz temperaturę przekraczającą 38 st. C. To mogą być pierwsze oznaki grypy.
Katar, któremu towarzyszy:
- silny ból głowy
- uczucie ucisku w okolicach policzków, skroni lub nasady nosa
- wydzielina jest ropna
wymaga konsultacji u lekarza. Możesz mieć zapalenie zatok przynosowych, a to wymaga specjalistycznego leczenia.
Przeczytaj także: Ból nosa - przyczyny
Czytaj też:
- Kolor kataru - o czym świadczy kolor wydzieliny z nosa?
- Jak skutecznie wyleczyć katar? 5 sposobów na katar
- Kaszel i katar - przeziębieniowy duet. Jak łagodzić kaszel i katar
W artykule wykorzystano materiały Anny Jarosz z miesięcznika "Zdrowie"
![Czy masz stan przedcukrzycowy? Sprawdź to [TEST]](http://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-ppVd-4KH9-GqAK_czy-masz-stan-przedcukrzycowy-320x213.jpg)
