Depresja poporodowa u ojców - lekceważony problem.
Ojcostwo to jedno z najwspanialszych doświadczeń w życiu mężczyzny. Ale jednocześnie olbrzymie wyzwanie, na które wielu mężczyzn nie jest przygotowanych, zarówno psychicznie jak i fizycznie. A ich problemy są niestety pomijane i lekceważone.
Spis treści
- Zmiany w organizmie meżczyzny po urodzeniu dziecka
- Objawy depresji poporodowej u mężczyzn
- Przyczyny depresji poporodowej u mężczyzn
- Leczenie depresji poporodowej mężczyzn
Depresja poporodowa jest jednym z najczęściej występującym problemów psychicznych po urodzeniu dziecka nie tylko u kobiet ale i u mężczyzn. Ojcowie doświadczają własnego "baby blues" częściej niż wielu z nich myśli. Aż 26% ojców cierpi na depresję w okresie okołoporodowym, a 11% doświadcza lęków. Zmaganie się z problemami psychicznymi w czasie, kiedy mężczyzna powinien być wsparciem dla swojej partnerki i dziecka jest szczególnie trudne, ponieważ wiedza o możliwości problemów nie jest rozpowszechniona w społeczeństwie.
Zmiany fizyczne i psychiczne u kobiet w okresie przed i po narodzeniu dziecka nie są zaskakujące. Świadomość wpływu hormonów na psychikę jest ugruntowana nie tylko wśród samych kobiet, w tym ciężarnych, ale również wśród mężczyzn (choć ich wpływ na "słabą płeć" bywa demonizowany).
Jednak mężczyźni również doświadczają realnych zmian biologicznych podczas ciąży partnerki i po urodzeniu dziecka. Poziomy testosteronu, dopaminy i oksytocyny zmieniają się przygotowując ich do roli ojca.
Zmiany w organizmie meżczyzny po urodzeniu dziecka
Poziom testosteronu, który zwykle odpowiada za agresję, dominację i pociąg seksualny, spada tuż przed porodem i zaraz po nim. Naukowcy wiążą to z obowiązami domowymi, które mężczyzna wykonuje w tym okresie.
Dopamina i oksytocyna, odpowiedzialne za tworzenie więzi i przyzwyczajeń, pomagają mężczyźnie stworzyć emocjonalny związek z nowo narodzonym dzieckiem i spokojniej reagować na przykład na jego płacz. Zwiększone poziomy tych hormonów utrzymują się we krwi ojców przez kilka miesięcy, w czasie których stopniowo (znacznie dłużej niż większość matek) akceptują swoje rodzicielskie emocje.
Ale zmiany chemiczne to nie wszystko - zmienia się mózg mężczyzny! Strefy mózgu odpowiedzialne za przywiązanie, empatię i opiekuńczość zwiększają aktywność i swoją masę w ciągu 4 miesięcy po urodzeniu dziecka.
Objawy depresji poporodowej u mężczyzn
Objawy depresji poporodowej u kobiet i mężczyzn są zbliżone, chociaż mężczyźni, którym okazywanie emocji przychodzi trudniej z powodu wychowania, rzadziej je okazują i mówią o nich. Są nimi:
- smutek, gniew, wybuchy emocji
- zmniejsznie zainteresowania czymkolwiek, w tym życiem rodziny
- brak zainteresowania dzieckiem
- zmiany motywacji, energii, snu i apetytu
- poczucie braku wartości (szczególnie w odniesieniu do ojcostwa)
- myśli samobójcze
- fizyczne objawy stresu (przyspieszone tętno, ataki paniki, problemy jelitowe, bóle głowy)
- ucieczka w nałogi lub pracę
Dodatkowo ojcowie cierpiący na lęki poporodowe mogą mieć natrętne negatywne myśli na temat dziecka, związku i życia, nieuzasadnione lęki dotyczące zagrożenia siebie lub bliskich i problemy z koncentracją.
Przyczyny depresji poporodowej u mężczyzn
Stres związany z odpowiedzialnością za partnerkę i dziecko to tylko jeden z czynników wpływających na mężczyzn. Po urodzeniu dziecka życie mężczyzn zmienia się drastycznie, szczególnie w sferze życia towarzyskiego. Podobne zmiany pojawiają się w ich życiu po zawarciu małżeństwa. Grupy towarzyskie rozluźniają się i zmienia się och skład - bo procent par i rodziców w tych kręgach znacząco rośnie. Zaangażowanie męźczyzny przenosi się na sprawy domowe a nie rozrywkę, więc nawet jeżeli jest zapraszany przez dawnych bliskich znajomych, to nie ma czasu skorzystać z zaproszeń albo nawet odpowiedzieć na nie.
Sam związek między kobietą a mężczyzną również się zmienia - jest poddawany większym próbom stresu, braku komunikacji a nawet tak prozaicznych rzeczy jak zmęczenie i brak snu, o intymności nie wspominając. Męźczyzna czuje się zagrożony, bo spada na drugie miejsce w hierarchii uczuć kobiety i nie ma (i wie że nie powinien mieć) na to wpływu.
Leczenie depresji poporodowej mężczyzn
Mimo, że nadal jest to mniej akceptowane społecznie niż u kobiet, mężczyzna doświadczający depresji powinien zwrócić się o pomoc - niekoniecznie od razu do specjalisty, ale żony, przyjaciela, księdza - zaufanej osoby. Wsparcie partnerki w przypadku depresji ma nieocenione skutki, szczególnie, kiedy potrzebna jest pomoc lekarza lub terapeuty, do którego mężczyzna powinien się zwrócić w przypadku długotrwałej i nasilonej depresji, a może potrzebować dodatkowego bodźca by zwrócić się o taką pomoc.
